50. yaş dinginleştiriyor insanı. Artık ne aşağıdaki kırmızı not kadar kızgınım, ne de önemsiyorum bir zamanlar önemsediğim kimi insanları. İçimdeki değişimleri not etmek hoşuma gidiyor sadece. Ve silmiyorum duygu izlerimi yazılı kayıtlardan, kendimi izleyebilmek için. Hayat devam ediyor...
Şubat 2024
Her insan gibi benim de yanılgılarım oluyor. Aşağıdaki yazıyı bütün samimiyetimle 2013 yılının Ağustos ayında yazmıştım. Bugün aşağıda yazdığım düşüncelerin hiçbirisini taşımadığımı da yine aynı samimiyetle yazıyorum. Bu notun da aşağıdaki yazıya ek olarak tarihe kalmasını istedim.
Okuyanların bilgisine sunarım.
Eylül 2015
“Geriye her zaman ve sadece müzik kalır… Bizi çekip çıkaran, gerçeğin çıkmaz sokaklarından… Gözlerimi dikmiş teşekkür ederken ve avucumdaki kelimeleri avucumun küçüklüğünden utanarak uzatırken buldum kendimi, kocaman müziğin gücüne.. “
Okuyanların bilgisine sunarım.
Eylül 2015
“Geriye her zaman ve sadece müzik kalır… Bizi çekip çıkaran, gerçeğin çıkmaz sokaklarından… Gözlerimi dikmiş teşekkür ederken ve avucumdaki kelimeleri avucumun küçüklüğünden utanarak uzatırken buldum kendimi, kocaman müziğin gücüne.. “
“İnsanların müziğimi sadece dinlemesini ve dinledikten sonra tüketmesini istemem, müziğimin onların hayatlarının bir parçası olmasını isterim.” Can Atilla
Zamanının ve toplumunun önünde giden her sanatçı için ‘zoru başarmak’, toplumun samimiyetle sanatçısının ürettiklerini talep eder hale gelmesidir sanırım. “İnsan içindeki güzellik kadar güzelliği idrak eder” sözüne göre, kalplerdeki güzellik arttıkça sanat üretimine ayak uydurabilme hızı da artar. İnsanların içindeki güzelliği büyütecek güç de yine sanatçının elindedir aslında. Bu zorlu yolda sanatçıyı bekleyebilecek tehlike; toplumun -kasıtsız olarak-, üretimini beğendiği sanatçıyı benzer eserler üretmesi için zorlamaya başlamasıdır. Sanatçı bu nedenle; kendi varlığını sürdürebilmek için, toplumun her zaman bir adım ilerisinde gitmek durumundadır. Popüler olmayı elinin tersiyle iterek, zamanın kendi lehine çalışacağına güvenecek kadar ürettiklerinden emin olarak… Bunu başarabilen sanatçılar, toplumların şanslarıdır.
Sanatın ‘tanrısallık ışığından’ en cömert payını alan dallarından birisi müziktir. İnsanların iç dünyasına ulaşma hızı ve ulaştığında yarattığı etki bakımından diğer sanat dallarına göre üstünlüğü fazladır. Ve her insanın ruhuna ait bir müzik mutlaka vardır. Bugün sayıları asla yeterli olmamakla birlikte, ülkemizden dünya müzik sahnesine, kendi tarihimizden ve yerel kültürümüzden yola çıkıp, evrensel değerlerle beslenen zarif, yüksek kaliteli, zengin içerikli, iddialı müzikler sunuluyor. Duyarlı kulakların, duygulu kalplerin, müziğin derinliklerinde kaybolarak kendisini arayanların, sevgi, yalnızlık, aşk, tutku, hüzün, gibi güçlü duyguların zirvelerinde hayatlarını anlamlandıran müzik tutkunlarının, toplumun genelinden daha hızlı bir refleksle fark ettiği ve peşine düştüğü değerli müzisyenlerimiz var ne mutlu ki. Bu müzisyenlerimizin en önemlilerinden birisi de; dinleyenlerin üzerinde bıraktığı etkiyle, üretkenliğiyle, arayışlarıyla, yaratıcılığıyla, bereketli bir müzik nehri gibi hayatımıza akan, en değerli müzik kaynaklarımızdan birisi olan Can Atilla’dır…
Bu yazıya başlarken, röportajlarında anlattığı müzikal detayları alıntılayarak tekrarlardan oluşan değil, tamamen kendi duygularımı anlatan bir yazı yazmaktı amacım. Yaptığı müziğe ne denli büyük bir ilgi ve hayranlık beslediğimi içeren derli toplu bir Can Atilla yazısı yazmak ve daha da önemlisi; onun müziğinde henüz yolculuğa çıkmamış olanlara da neler kaçırmakta olduklarını anlatmaktı.
Dinlemeye yeni başlayanlar için söyleyebilirim ki; hem Can Atilla müziğinin, hem de sanatçının yarattığı eserler boyunca hissedilen tüm manevi arayışlarının büyüsü ve gücü, -eserlerin üretimi açısından- zaman sırasıyla dinlendiğinde daha net hissedilebiliyor. Bir süre sonra müzikle tam olarak bütünleştiğinizi hissettiğinizde, bu sıcak bir ikili ilişki halini alıyor ve bazen kendi ruh halinize en uygun besteyi içgüdüsel olarak seçiyor, bazen de müziğin sizi istediği yere götürmesine seve seve razı oluyorsunuz.
Can Atilla’nın kendi deyimiyle; ‘Laboratuarında’ yarattığı eserlerin önemli bir kısmının başlıca teması; Osmanlı İmparatorluğunun var olduğu coğrafyalardaki etkisi ve dünya medeniyet tarihinin köşe taşlarını oluşturan kişiler ve olaylardır. Bunun dışında Cumhuriyet tarihinin destansı kahramanlıklarını, dünya edebiyat tarihinin efsanevi aşklarını da konu etmiştir. Onun bakış açısıyla ve notalarıyla bakılan her şeyde bir sihir vardır.
“İnsanların ruhunu yüceltmek için, kendi geçmişleriyle gurur duymasını sağlamak, Türkiye’de sanatla uğraşan her insanın boynunun borcudur.” Can Atilla
Eğitim sistemimizde, tarihimizle ilgili bilgiler kapsamında sadece savaşların kronolojik sıralaması verildiğinden, coğrafyamızda meydana gelmiş ve dünya tarihine damgasını vurmuş önemli olayların aktarımında insani yön hep eksiktir. Mimarlık ve sanat tarihi kapsamında da, simgesel tarihi yapıların sadece teknik detayları hakkında bilgi almakla, büyük bir kültür döneminin insani yönü yine eksik kalmaktadır. Edebiyat bu açığı doldurabilecek bir alan olsa da, burada da okur ilgisini çekmek adına yapılan öznel yorumların fazlalığı, konuyu dağıtmak veya gerçeklerden uzaklaştırmak gibi olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Can Atilla tarihimizde eksik kalan bu insani ve kültürel yönlerin yeni nesillere aktarımında besteci kimliğiyle, olaylara ve önemli tarihi kişilere benzersiz müzikal vurgular yapmış, olayların, mekânların ve kişilerin akılda kalmalarını sağlayıcı güçlü perspektifler sunmuştur. Bu perspektiflerin kalıcı değeri şüphesiz, zaman içinde çok daha fazla kişi tarafından algılanacaktır.
Onun albümleriyle birlikte heyecan verici bir rehber eşliğinde hem tarihe doğru ustaca yönlendirilirsiniz, hem de bu zarif yönlendirmeler ışığında nerelere odaklanacağınız biraz da size bırakılmıştır. Her eserinin sizi kendisine bağlayan bir ana teması olmasının yanında, o ana temayı besleyen yan bölümler, tali yollar, gizli geçitler, duygusal nişler vardır. Eserler tekrar tekrar dinlendiğinde ana konunun dışında, kuytularda köşelerde nice başka ‘duygusal deneyimler’ yaşanır. Hatta kendi hayatınızla ilgili zamansal ve mekânsal deneyimlerdir onlar.
Ve bu eşsiz deneyimler sadece bunlarla da kalmaz.
Plastik sanatlarla az veya çok ilgilenenlerin aşina olduğu sanatsal unsurlar vardır; Oran, ritim, ölçek, denge, uyum, karşıtlık, zıtların birlikteliği gibi. Sanatla ilgili eğitim almamış kişiler de bu kavramları eserlerde bilinçli olarak bulamasalar da hissederler. Ustalıkla oluşturulmuş tüm sanat eserlerinde, esere eşsizlik, özgünlük kazandıran özelliklerin yanında bu öğelerin biri veya birkaçı mutlaka vardır. Can Atilla müziğindeki yolculukta da, bu sanatsal öğelerin ustalıklı kullanımı nedeniyle müziği kimi zaman bir mimari esere, kimi zaman bir heykele, veya bir tabloya bakıyormuşsunuz gibi deneyimlersiniz. Müzik içinizde somutlaşır adeta.
Dinleyenlerin yaşadıkları kişisel deneyimler sosyal medyadaki dinleyici yorumlarının da ana konularından birisidir zaten. Can Atilla’nın her dinleyicisi ruhunun kendi geçmişine yaptığı yolculuktan, uçmak gibi bir his yaşadığından, aşkı ve hüznü hiç bu kadar derin hissetmemiş olduğundan mutlaka bahseder. Bu kaçınılmazdır. Benim de müzikle beraber keşfettiğim bir yığın saklı anım oldu. Müzikle beraber artan Ankara sevgim, çocukluğum, yaşadığım yerler, Akdeniz, Ege, hatta daha detaylı olarak, begonvilli beyaz evler, sonsuz maviliklerde uzun deniz yolculukları, güneşin sıcaklığı, ay ışığı romantizmi, yıldızlar, gece, yalnızlık... Yaşanmış, yaşanmak istenmiş ve yaşanması düşlenen anlar ve duygular yığınıdır, müzik dalgalarının beni çektiği yerler.
“Kalbi beyin olarak kullanmak mümkün müdür? Ben bunu yapmaya çalışıyorum.” Can Atilla
Usta müzisyenin, bilinçaltının gizemli ve yaratıcı zenginliğini bizlere açmaya çalıştığını anlarsınız. Müzik böylelikle eşsiz bir iletişim aracı olur, yaratıcısıyla dinleyicisi arasında…
Can Atilla bir röportajında, Osmanlı temalı albümlerinden Aşk-ı Hürrem albümü üzerinde çalışırken, Kanuni’nin Hürrem’e olan karşılıksız aşkından nasıl etkilendiğini, bu karşılıksız aşkın kalbini nasıl kırdığını anlatır. Can Atilla’nın bu hikâyeden etkilenişi müziğine öylesine derin sinmiştir ki, albüm boyunca hem Kanuni gibi kudretli bir padişahın, hem de Can Atilla gibi bir müzik dehasının kırık kalpleri arasında kalırsınız. Bu kalplere bağlanırsınız. Güçlü, katı ve çoğunlukla zalimlikler içeren bir düzene sahip olduğunu bildiğimiz bir İmparatorluktan çıkan kırılmış bir kalbin, belki de tarihin akışını değiştirdiğini düşünmeye başlarsınız. Eski zamanlarda yaşamış güzel-önemli kadınların ve güçlü-önemli erkeklerin kırılmış kalpleri de bu kompozisyonu pekiştirir. Dinleyenlerin kendi kalplerinde de benzerlerini günlük yaşamlarından bulacakları kırıklar da eklenince, müziğin yarattığı bu duygusal bağımlılıktan ‘kurtulmak’ imkansızlaşır… ‘Kurtulmak’ istenirse tabii.
Büyük tarihsel ve edebi olayları konu olarak seçtiğini ve seçeceğini söylemiş olmasına rağmen, bence Can Atilla hangi konuyu ele alırsa alsın, yaratıcılığı ile insan ruhuna ulaşılacak yolları her defasında bulacak ve kalpleri yeniden ve yeniden fethedecektir..
“…Çok sesli müzik adına 85 yıllık bir geçmişi olan bir ülkede bestecilerin ve tüm sanatçıların toplumsal bir sorumlulukla, yeni kuşakları ulusal ve evrensel sanatla buluşturacaklarına inanıyorum. Başka da yolu yok zaten.” Can Atilla-Andante dergisi röportajı-Eylül 2008.
Tüm büyük keşifler gibi, Can Atilla müziğini keşfetmek için de gereken o sonsuz merak ve istek, daha ilk eserini dinlemenizle birlikte, yolculuğun başında kendiliğinden içinizde büyür ve bu duyguların karşılığını dinlemeye devam ettikçe fazlasıyla alırsınız. Kulaklarınız giderek alışır, müzik içselleşir, ruhunuza katılır. Bu yolculukta başladığınız yere asla geri dönmezsiniz. Çünkü müzikal algılarınız artık asla eskisi gibi olmayacaktır. Müzik içinizdeki kalıpları yıkmıştır bir kere. Ve aynı zaman diliminde dünyada bulunuyor olmanın tadını çıkartarak, var olan albümlerle birlikte, yeni albümlerin yolunu her zaman heyecanla bekliyor olarak yaşamaya devam edersiniz.
Can Atilla ile ilgili söylenen birçok söz içinde, içimdeki duyguları en açık şekilde ifade edebilmiş cümle şudur:
“ Tanrıya çok şükür ki bu adam yaşıyor ve biz onun müziğini dinleme şansına sahip oluyoruz." ( Voyager dergisi, Jason Hopkins )
Herkese, ruhunun müziğini bulması dileğiyle…
Kronolojik sırayla Türkiye’de çıkan albümleri: (Tiyatro ve film müzikleriyle, çeşitli kurumlar için yapılan bestelerle birlikte liste oldukça ve oldukça uzun)
Bilinçaltı (1992)
Waves of Wheels (2004)
Efsaneler Cariyeler ve Geceler (2005)
1453-Sultanlar Aşkına (2006)
Aşk-ı Hürrem (2007)
Mevlana’dan Çağrı Dans Müziği (2008)
Altın Çağ (2010)
1453-Fatih Aşkına (2012)
Çanakkale 1915 (Soundtrack Albüm-2012)
Leyla ile Mecnun (2013)
IDEA…(yeni)
Daha geniş bilgi için: http://tr.wikipedia.org/wiki/Can_Atilla
http://www.canatilla.net/
Bu yazıya başlarken, röportajlarında anlattığı müzikal detayları alıntılayarak tekrarlardan oluşan değil, tamamen kendi duygularımı anlatan bir yazı yazmaktı amacım. Yaptığı müziğe ne denli büyük bir ilgi ve hayranlık beslediğimi içeren derli toplu bir Can Atilla yazısı yazmak ve daha da önemlisi; onun müziğinde henüz yolculuğa çıkmamış olanlara da neler kaçırmakta olduklarını anlatmaktı.
Dinlemeye yeni başlayanlar için söyleyebilirim ki; hem Can Atilla müziğinin, hem de sanatçının yarattığı eserler boyunca hissedilen tüm manevi arayışlarının büyüsü ve gücü, -eserlerin üretimi açısından- zaman sırasıyla dinlendiğinde daha net hissedilebiliyor. Bir süre sonra müzikle tam olarak bütünleştiğinizi hissettiğinizde, bu sıcak bir ikili ilişki halini alıyor ve bazen kendi ruh halinize en uygun besteyi içgüdüsel olarak seçiyor, bazen de müziğin sizi istediği yere götürmesine seve seve razı oluyorsunuz.
Can Atilla’nın kendi deyimiyle; ‘Laboratuarında’ yarattığı eserlerin önemli bir kısmının başlıca teması; Osmanlı İmparatorluğunun var olduğu coğrafyalardaki etkisi ve dünya medeniyet tarihinin köşe taşlarını oluşturan kişiler ve olaylardır. Bunun dışında Cumhuriyet tarihinin destansı kahramanlıklarını, dünya edebiyat tarihinin efsanevi aşklarını da konu etmiştir. Onun bakış açısıyla ve notalarıyla bakılan her şeyde bir sihir vardır.
Eğitim sistemimizde, tarihimizle ilgili bilgiler kapsamında sadece savaşların kronolojik sıralaması verildiğinden, coğrafyamızda meydana gelmiş ve dünya tarihine damgasını vurmuş önemli olayların aktarımında insani yön hep eksiktir. Mimarlık ve sanat tarihi kapsamında da, simgesel tarihi yapıların sadece teknik detayları hakkında bilgi almakla, büyük bir kültür döneminin insani yönü yine eksik kalmaktadır. Edebiyat bu açığı doldurabilecek bir alan olsa da, burada da okur ilgisini çekmek adına yapılan öznel yorumların fazlalığı, konuyu dağıtmak veya gerçeklerden uzaklaştırmak gibi olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Can Atilla tarihimizde eksik kalan bu insani ve kültürel yönlerin yeni nesillere aktarımında besteci kimliğiyle, olaylara ve önemli tarihi kişilere benzersiz müzikal vurgular yapmış, olayların, mekânların ve kişilerin akılda kalmalarını sağlayıcı güçlü perspektifler sunmuştur. Bu perspektiflerin kalıcı değeri şüphesiz, zaman içinde çok daha fazla kişi tarafından algılanacaktır.
Onun albümleriyle birlikte heyecan verici bir rehber eşliğinde hem tarihe doğru ustaca yönlendirilirsiniz, hem de bu zarif yönlendirmeler ışığında nerelere odaklanacağınız biraz da size bırakılmıştır. Her eserinin sizi kendisine bağlayan bir ana teması olmasının yanında, o ana temayı besleyen yan bölümler, tali yollar, gizli geçitler, duygusal nişler vardır. Eserler tekrar tekrar dinlendiğinde ana konunun dışında, kuytularda köşelerde nice başka ‘duygusal deneyimler’ yaşanır. Hatta kendi hayatınızla ilgili zamansal ve mekânsal deneyimlerdir onlar.
Ve bu eşsiz deneyimler sadece bunlarla da kalmaz.
Plastik sanatlarla az veya çok ilgilenenlerin aşina olduğu sanatsal unsurlar vardır; Oran, ritim, ölçek, denge, uyum, karşıtlık, zıtların birlikteliği gibi. Sanatla ilgili eğitim almamış kişiler de bu kavramları eserlerde bilinçli olarak bulamasalar da hissederler. Ustalıkla oluşturulmuş tüm sanat eserlerinde, esere eşsizlik, özgünlük kazandıran özelliklerin yanında bu öğelerin biri veya birkaçı mutlaka vardır. Can Atilla müziğindeki yolculukta da, bu sanatsal öğelerin ustalıklı kullanımı nedeniyle müziği kimi zaman bir mimari esere, kimi zaman bir heykele, veya bir tabloya bakıyormuşsunuz gibi deneyimlersiniz. Müzik içinizde somutlaşır adeta.
Dinleyenlerin yaşadıkları kişisel deneyimler sosyal medyadaki dinleyici yorumlarının da ana konularından birisidir zaten. Can Atilla’nın her dinleyicisi ruhunun kendi geçmişine yaptığı yolculuktan, uçmak gibi bir his yaşadığından, aşkı ve hüznü hiç bu kadar derin hissetmemiş olduğundan mutlaka bahseder. Bu kaçınılmazdır. Benim de müzikle beraber keşfettiğim bir yığın saklı anım oldu. Müzikle beraber artan Ankara sevgim, çocukluğum, yaşadığım yerler, Akdeniz, Ege, hatta daha detaylı olarak, begonvilli beyaz evler, sonsuz maviliklerde uzun deniz yolculukları, güneşin sıcaklığı, ay ışığı romantizmi, yıldızlar, gece, yalnızlık... Yaşanmış, yaşanmak istenmiş ve yaşanması düşlenen anlar ve duygular yığınıdır, müzik dalgalarının beni çektiği yerler.
“Kalbi beyin olarak kullanmak mümkün müdür? Ben bunu yapmaya çalışıyorum.” Can Atilla
Usta müzisyenin, bilinçaltının gizemli ve yaratıcı zenginliğini bizlere açmaya çalıştığını anlarsınız. Müzik böylelikle eşsiz bir iletişim aracı olur, yaratıcısıyla dinleyicisi arasında…
Can Atilla bir röportajında, Osmanlı temalı albümlerinden Aşk-ı Hürrem albümü üzerinde çalışırken, Kanuni’nin Hürrem’e olan karşılıksız aşkından nasıl etkilendiğini, bu karşılıksız aşkın kalbini nasıl kırdığını anlatır. Can Atilla’nın bu hikâyeden etkilenişi müziğine öylesine derin sinmiştir ki, albüm boyunca hem Kanuni gibi kudretli bir padişahın, hem de Can Atilla gibi bir müzik dehasının kırık kalpleri arasında kalırsınız. Bu kalplere bağlanırsınız. Güçlü, katı ve çoğunlukla zalimlikler içeren bir düzene sahip olduğunu bildiğimiz bir İmparatorluktan çıkan kırılmış bir kalbin, belki de tarihin akışını değiştirdiğini düşünmeye başlarsınız. Eski zamanlarda yaşamış güzel-önemli kadınların ve güçlü-önemli erkeklerin kırılmış kalpleri de bu kompozisyonu pekiştirir. Dinleyenlerin kendi kalplerinde de benzerlerini günlük yaşamlarından bulacakları kırıklar da eklenince, müziğin yarattığı bu duygusal bağımlılıktan ‘kurtulmak’ imkansızlaşır… ‘Kurtulmak’ istenirse tabii.
Büyük tarihsel ve edebi olayları konu olarak seçtiğini ve seçeceğini söylemiş olmasına rağmen, bence Can Atilla hangi konuyu ele alırsa alsın, yaratıcılığı ile insan ruhuna ulaşılacak yolları her defasında bulacak ve kalpleri yeniden ve yeniden fethedecektir..
“…Çok sesli müzik adına 85 yıllık bir geçmişi olan bir ülkede bestecilerin ve tüm sanatçıların toplumsal bir sorumlulukla, yeni kuşakları ulusal ve evrensel sanatla buluşturacaklarına inanıyorum. Başka da yolu yok zaten.” Can Atilla-Andante dergisi röportajı-Eylül 2008.
Tüm büyük keşifler gibi, Can Atilla müziğini keşfetmek için de gereken o sonsuz merak ve istek, daha ilk eserini dinlemenizle birlikte, yolculuğun başında kendiliğinden içinizde büyür ve bu duyguların karşılığını dinlemeye devam ettikçe fazlasıyla alırsınız. Kulaklarınız giderek alışır, müzik içselleşir, ruhunuza katılır. Bu yolculukta başladığınız yere asla geri dönmezsiniz. Çünkü müzikal algılarınız artık asla eskisi gibi olmayacaktır. Müzik içinizdeki kalıpları yıkmıştır bir kere. Ve aynı zaman diliminde dünyada bulunuyor olmanın tadını çıkartarak, var olan albümlerle birlikte, yeni albümlerin yolunu her zaman heyecanla bekliyor olarak yaşamaya devam edersiniz.
Can Atilla ile ilgili söylenen birçok söz içinde, içimdeki duyguları en açık şekilde ifade edebilmiş cümle şudur:
“ Tanrıya çok şükür ki bu adam yaşıyor ve biz onun müziğini dinleme şansına sahip oluyoruz." ( Voyager dergisi, Jason Hopkins )
Herkese, ruhunun müziğini bulması dileğiyle…
Kronolojik sırayla Türkiye’de çıkan albümleri: (Tiyatro ve film müzikleriyle, çeşitli kurumlar için yapılan bestelerle birlikte liste oldukça ve oldukça uzun)
Bilinçaltı (1992)
Waves of Wheels (2004)
Efsaneler Cariyeler ve Geceler (2005)
1453-Sultanlar Aşkına (2006)
Aşk-ı Hürrem (2007)
Mevlana’dan Çağrı Dans Müziği (2008)
Altın Çağ (2010)
1453-Fatih Aşkına (2012)
Çanakkale 1915 (Soundtrack Albüm-2012)
Leyla ile Mecnun (2013)
IDEA…(yeni)
Daha geniş bilgi için: http://tr.wikipedia.org/wiki/Can_Atilla
http://www.canatilla.net/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder